Cz. II. Złożoność i stabilność procesu spawania
Jakość połączenia spawanego
![](https://e-hak24.pl/image/data/artykuly/art15/przyrzad_spawalniczy_przedsiebiorstwo_hak_1.JPG)
Metoda łączenia metali przez ich miejscowe jednoczesne nadtopienie, podczas którego dochodzi do wzajemnego wymieszania się roztopionego metalu oraz szybkiego szybkim wystygnięcia mieszaniny, jest technologią, która dominuje w dzisiejszym przemyśle. Jej źródło oraz historia stały się tematem pierwszej publikacji z dziedziny spawalnictwa.
Motorem postępu w spawalnictwie była konieczność wykluczenia bądź zmniejszenia szerokiej gamy niesprzyjających zjawisk, pojawiających się podczas procesu spawania, a które wynikają ze złożoności i niestabilności procesów fizykochemicznych, jakie w nim występują.
Jakość połączenia spawanego, a tym samym jakość wyrobu jest zależna od kilku czynników:
Wykonawca, czyli spawacz
![](https://e-hak24.pl/image/data/artykuly/art15/przyrzad_spawalniczy_przedsiebiorstwo_hak_2.JPG)
Jakość wyrobu zależy od jego wiedzy teoretycznej, doświadczenia i sprawności psychofizycznej. Wiedza teoretyczna spawacza budowana jest w trakcie specjalistycznych szkoleń, przeprowadzanych przez uprawnione do tego jednostki, które potwierdzają jej poziom odpowiednim certyfikatem. Wiedza ta jest kontrolowana przez system obowiązkowych okresowych egzaminów.
Sprawność psychofizyczna testowana jest w trakcie obowiązkowych testów w trakcie wykonywania złączy próbnych.
System nadzoru spawalniczego dodatkowo premiuje ciągłe zatrudnienie podczas spawania, a w rezultacie zdobywanie doświadczenia zawodowego.
Poziom techniczny sprzętu spawalniczego
![](https://e-hak24.pl/image/data/artykuly/art15/manipulator_spawalniczy_przedsiebiorstwo_hak.PNG)
Najlepsza efektywność spawania osiągana jest poprzez stosowanie metod związanych ze spawaniem łukowym elektrycznym, przez co są one najpopularniejsze w przemyśle. Łuk elektryczny jest jednak zjawiskiem niestabilnym, a co za tym idzie – utrzymanie jego stałych parametrów jest trudne. Producenci sprzętu spawalniczego osiągają duże postępy w „konstrukcyjnym” zagwarantowaniu stabilnych parametrów spawania łukiem elektrycznym dzięki dostarczanemu na rynek sprzętowi, co wiąże się głównie z zastosowaniem w nich systemów nadzoru i regulacji.
Własności fizykochemiczne materiałów
Właściwości fizykochemiczne materiałów spawanych i używanych do spawania, a także związana z nimi optymalna technologia spawania są czynnikami decydującymi o parametrach spawania, zmianach w materiale zachodzących podczas spawania, spawalności materiału – jego podatności na spawanie oraz posłużeniu się dodatkowymi sposobami wspomagania tej podatności. Jednostki badawcze zajmujące się spawalnictwem dostarczają coraz więcej informacji, które są pomocne w doborze warunków technologicznych procesu spawania.
Wiedza i nadzór nad zjawiskami fizykochemicznymi – podczas i po spawaniu
![](https://e-hak24.pl/image/data/artykuly/art15/spawanie_przedsiebiorstwo_hak.JPG)
Czynnikami mającymi najbardziej istotny wpływ na jakość wyrobu, są rozszerzalność cieplna i skurcz termiczny.
Elementy spawane oraz wyrób finalny znacznie zmieniają pod ich wpływem wymiary i kształty, a to wymaga zastosowania operacji technologicznych, które skorygują powyższe wady, takich jak przeróbka plastyczna na zimno lub gorąco. Wiąże się z nimi jednak dodatkowe ryzyko, gdyż mogą zwiększyć naprężenia spawalnicze, a tym samym spowodować pęknięcia (odkształcenie na zimno) lub zwiększyć obecne już odkształcenia w wyniku relaksacji istniejących naprężeń wewnętrznych spawalniczych (odkształcenia na gorąco).
Przetestowaną alternatywą jest używanie przyrządów spawalniczych – urządzeń zapewniających stabilność i powtarzalność kształtów oraz wymiarów elementów spawanych, dzięki ich wstępnemu „skrępowaniu” w celu przeciwdziałania odkształceniom i zmianom wymiarów. Dodatkowymi korzyściami płynącymi z ich zastosowania są możliwość zwiększonego odprowadzania ciepła ze strefy spawania (zmniejszenie naprężeń spawalniczych i eliminacja możliwości przegrzania materiału), a także zapewnienie właściwej ergonomiczności prac spawalniczych i umożliwienie automatyzacji procesu spawania.
![](https://e-hak24.pl/image/data/artykuly/art15/trawersa_obrotowa_spawanie_przedsiebiorstwo_hak.jpg)