Zawiesia transportowe to podstawowe wyposażenie stosowane w połączeniu z urządzeniami dźwignicowymi – suwnicami, dźwigami, żurawiami. Są niezbędne do wykonania niektórych prac związanych z przeładunkiem, przemieszczeniem bądź po prostu podniesieniem elementów o różnym kształcie oraz gabarytach. Sytuacje te pojawiają się zarówno w procesie transportu, jak i w procesach technologicznych, wymagających przemieszczania ładunków na różnych etapach ich produkcji.
Parametr udźwigu
zawiesia jest pochodną materiału, jaki został wykorzystany do jego wykonania. Na rynku dostępne są zawiesia produkowane ze stali – lin stalowych i stalowych łańcuchów – oraz tkanin wykonanych z włókien sztucznych. Największą wytrzymałością charakteryzują się zawiesia, których cięgna wykonano ze stalowych łańcuchów, najmniejszą zawiesia z tworzyw sztucznych, nazywane popularnie zawiesiami pasowymi. W zawiesiach linowych i
łańcuchowych stosuje się liny o różnej grubości i splocie oraz łańcuchy o różnej klasie wytrzymałości.
Zawiesie pasowe czy stalowe?
W pierwszej kolejności powinno się określić warunki, w jakich będzie stosowane zawiesie. Zawiesia pasowe są znacznie mniej odporne na działanie wysokich temperatur, co dla podobnych zastosowań nakazuje wybór zawiesi wykonanych ze stali.
Jeśli mamy do czynienia z ładunkami podatnymi na uszkodzenie poprzez kontakt z zawiesiem stalowym, np. mają malowaną, podatną na zarysowania powierzchnię, wówczas lepszym wyborem jest miękkie zawiesie pasowe. W przypadku ładunków o ostrych krawędziach, podnoszonych przez opasywanie zawiesiem, zaleca się stosowanie
osłon zawiesiowych – zawiesie pasowe jest bowiem podatne na przetarcia.
Jak dobrać udźwig zawiesia?
W przypadku pracy w warunkach nie przekraczających normalnych do niedużych udźwigów nadają się zawiesia pasowe, jednak w przypadku ładunków o większym ciężarze, przekraczającym 20 ton pozostaje nam wybrać zawiesia linowe bądź łańcuchowe.
W przypadku zawiesi pasowych, produkowanych z włókien sztucznych, udźwigowi zawiesia odpowiada jego barwa.
Udźwig zawiesia wybieramy na podstawie masy ładunku, który będzie z jego użyciem przenoszony. Zawiesia należy również dostosować do udźwigu urządzenia, z użyciem którego będą stosowane – suwnicy, dźwigu, żurawia.
Należy pamiętać o tym, że udźwig ostateczny zawiesia jest zależny również od sposobu, w jaki są używane, równomierności obciążenia wszystkich zawiesi, a przede wszystkim kąta, jaki powstaje między pracującymi cięgnami. Jeśli w tym zakresie występują odstępstwa od normy, wówczas udźwig zawiesi musi zostać skorygowany zgodnie z instrukcjami producenta bądź ogólnymi zasadami bezpieczeństwa.
Zawiesie cięgnowe, pętlowe czy o obwodzie zamkniętym?
Zawiesia cięgnowe – to zawiesia złożone z jednego bądź kilku odcinków łańcucha, liny bądź pasa, z jednej strony połączonych z użyciem ogniwa rozbieralnego, a z drugiej strony zakończonych wyposażeniem pozwalającym na zaczepienie podnoszonego ładunku, takim jak różnego typu haki, szakle bądź ogniwa zbiorcze.
Zawiesia linowe są bezpośrednio zaciskane na ogniwie. Stosuje się je wszędzie tam, gdzie ładunek ma kształt pozwalający na podwieszenie na jednym bądź kilku cięgnach zawiesia.
Zawiesia pętlowe – to zawiesia, w których cięgna mają kształt pętli o obwodzie zamkniętym, połączonych z użyciem ogniwa zbiorczego. Tego typu zawiesi używa się do przenoszenia ładunków, które nie mają punktów zaczepienia, w których można umieścić haki zawiesia. Używane są do transportu elementów długich oraz o okrągłym kształcie.
Zawiesia o obwodzie zamkniętym – to zawiesia mające kształt jednej, pełnej pętli. Znajdują zastosowanie w różnych sytuacjach podnoszenia, przede wszystkim tam, gdzie stosowane jest podnoszenie poprzez zaciąganie pętli.
Specjalnym typem zawiesi o obwodzie zamkniętym są zawiesia pasowe wężowe. Wykonywane są z pasów poliestrowych umieszczonych w rękawie zabezpieczającym. Charakteryzują się niewielką masą własną przy zachowaniu dużej wytrzymałości i elastyczności.
Zawiesie jednocięgnowe czy czterocięgnowe?
Ilość cięgien bądź pętli zawiesia dobieramy zależnie od ilości punktów zaczepienia potrzebnych do podwieszenia ładunku. Maksymalną liczbą cięgien w jednym zawiesiu są cztery cięgna. W Ilość cięgien powinna być tak dopasowana, by w użyciu znajdowały się wszystkie cięgna zawiesia.
W wyjątkowym przypadku zakupienia zawiesi czterocięgnowych, a używania tylko dwóch ich cięgien, należy pamiętać o tym, że udźwig zawiesi ulegnie odpowiedniej redukcji. W zawiesiu czterocięgnowym główna pracę wykonują zazwyczaj dwa cięgna, a pozostałe dwa pełnią funkcję stabilizowania pozycji ładunku. Udźwig zawiesi dwucięgnowych ma wartość stanowiącą ok. 80% udźwigu zawiesi czterocięgnowych wykonanych z łańcucha tej samej klasy.
Tabela z udźwigami zawiesia czterocięgnowego w zależności od wielkości kąta pomiędzy cięgnami zawiesia.
Warto zwrócić tez uwagę na rozmieszczenie punktów zaczepienia na ładunku – jest to ważne w określeniu długości cięgien zawiesia. Od ich długości zależy kąt, pod jakim będą pracowały, a tym samym ich ostateczny udźwig. Kąt rozwarcia pracujących zawiesi większy niż 90 stopni oznacza redukcję ich udźwigu. Dla przykładu – przy kącie rozwarcia cięgien rzędu 120 stopni, DOR zawiesia należy zredukować o 50%. Cięgna nigdy nie powinny pracować pod większym kątem.
W zawiesiach łańcuchowych mamy do dyspozycji wyposażenie nazywane hakami skracającymi. Pozwalają na czasowe skrócenie cięgna zawiesia zależnie od istniejących potrzeb.
Z hakiem, szaklą czy pętlą?
Zakończenia cięgien to element, który powinien być przystosowany do formy punktów zaczepienia znajdujących się na ładunku. Do najczęściej stosowanych w tym zakresie należą haki, haki z zabezpieczeniem, ogniwa zbiorcze oraz szakle. W przypadku zawiesi pętlowych pojedyncze cięgna zakończone są pętlą o określonej wielkości.
Zawiesia specjalne?
W przypadku ładunków, do których niemożliwe jest zastosowanie zawiesi o tradycyjnej formie, stosuje się opracowane jednostkowo zawiesia specjalistyczne.
