Kosz do transportu ludzi to rozwązanie stosowane tam, gdzie nie można dostać się z zastosowaniem tradycyjnych metod. Używa się ich m.in. na budowach do wykonywania różnego typu prac na elewacjach, prac remontowych oraz prac spawalniczych.
Kosze do transportu ludzi są również popularne w przemyśle rozrywkowym, szczególnie w przypadku coraz popularniejszych ostatnio skoków na bungee. Wszystkie sytuacje, w których kosz na haku dźwignicy używany jest do transportu ludzi
Jakie przepisy muszą być spełnione w sytuacji podnoszenia ludzi w koszu?
Warunkiem otrzymania zgody na eksploatację zestawu urządzenia dźwignicowego z koszem zawieszonym na jego haku, jest jednoczesne spełnienie trzech grup wymagań:
-
Wymagania dotyczące budowy oraz właściwości kosza do transportowania ludzi, zamieszczone w normie PN-EN 14502-1 pt. ,Dźwignice – Wyposażenie dotyczące podnoszenia osób – Część 1: Kosze podwieszane”
-
Wymagania związane z bezpieczeństwem wynikającym z budowy oraz cech dźwignicy, na której haku jest podwieszany kosz do transportu ludzi – zawarte w normie PN-EN 14502-2 ,,Dźwignice – Wyposażenie dotyczące podnoszenia osób – Część 2: Stanowiska sterownicze do podnoszenia”.
-
Zasady bezpieczeństwa obowiązujące kierującego dźwignicą oraz osoby pracujące w koszu, które winny być zamieszczone w instrukcji pracy urządzenia dźwignicowego z koszem zawieszonym na jej haku. Instrukcja taka powinna zostać przedłożona do Urzędu Dozoru Technicznego, który pełni nadzór nad używaniem zestawu.
Wszystkie wymogi, które musi spełniać kosz do podnoszenia ludzi, są wynikiem analizy niebezpieczeństw, jakie pojawiają się w czasie jego stosowania. Ukierunkowane na minimalizację bądź eliminację zagrożeń mają na celu zapewnić bezpieczeństwo użytkownikom.
Jak powinien być skonstruowany kosz do podnoszenia ludzi?
-
Kosz powinien być wyprodukowany z niepalnych materiałów, zabezpieczonych przed rdzewieniem.
-
W obliczeniach jego wytrzymałości na obciążenia należy dwukrotnie zwiększyć sprawdzane wartości.
-
Kosz powinien być pomalowany na wyraźnie widoczny, odznaczający się na tle otoczenia kolor.
-
Rozmiar kosza powinien gwarantować przestrzeń roboczą o minimalnej wysokości 2 m, powierzchni podstawy 0,6 m x 0,6 m dla jednej osoby oraz 0,4 x 0,4 m dla każdej następnej.
-
Odległość od podłogi kosza do punktu zawieszenia na haku musi wynosić minimalnie 3 m.
-
Podłoga kosza obciążonego ciężarem wynoszącym 1,5 jego nośności, ulokowanym w najmniej korzystnym punkcie, nie może odchylać się od poziomu bardziej niż o 20 stopni.
-
Podłoga kosza musi mieć właściwości antypoślizgowe oraz być wyposażona w odwodnienie. Szczeliny w podłodze powinny być takiej wielkości, by nie przepuszczały kulek o średnicy 20 mm.
-
Drzwiczki zamykające wejście do kosza powinny otwierać się wyłącznie do środka oraz być skonstruowane tak, by uniemożliwić przypadkowe otwarcie. Dostęp i wyjście z kosza mają spełniać warunki normy EN13586.
-
Pod krawędzią kosza musi być przerwa o wymiarach opisanych w normie, co ma zapobiegać opcji przygniecenia stopy podczas stawiania kosza na ziemi.
-
Kosz powinien być wyposażony w punkt mocujący dla indywidualnego sprzętu do ochrony przed upadkiem, zgodny z PN-EN 795, minimum jeden na jedną osobę w nim pracującą.
Jakie wyposażenie powinien posiadac kosz do transportu ludzi?
-
Jeśli kosz pracuje w sytuacji, w której mogą na niego spadać przedmioty, powinien być wówczas wyposażony w dach ochronny.
-
Jeśli kosz jest przeznaczony do prac spawalniczych, powinien być wyposażony w zacisk uziemiający.
-
Po wszystkich stronach kosza powinna być umieszczona poręcz o średnicy 16 – 40 mm, cofnięta w głąb kosza o 0,75 – 0,1 m w celu ochronienia rąk przed zgnieceniem między nią a elementami zewnętrznymi. Poręcz ta musi znajdować się nie wysokości 1,1 m.
Jakie przepisy dotyczą zawiesi, na których zamocowany jest kosz do transportu ludzi?
-
W obliczeniach wytrzymałości zawiesi na obciążenia należy dwukrotnie zwiększyć sprawdzane wartości.
-
Zawiesie nie powinno być demontowane z kosza bez użycia narzędzi oraz nie może być stosowane do celów innych niż podnoszenie kosza.
Jeśli kosz jest używany do wykonywania z niego prac spawalniczych, zawiesie, na którym jest umieszczony, powinno być wyposażone w osłonę.
Czy przepisy mówią równiez o dźwignicy, na której podnoszony jest kosz do transportu ludzi?
Podobnie jak od producenta kosza oczekuje się spełnienia w jego konstrukcji określonych przepisów, tak samo szereg wymagań dotyczy urządzenia dźwignicowego, na którym jest podnoszony kosz.
Najważniejsze spośród tych wymagań są następujące:
-
Minimalny udźwig dźwignicy musi być przynajmniej dwa razy większy niż suma masy kosza i jego dopuszczalnej nośności.
-
Maksymalna prędkość podnoszenia dźwignicy w czasie operacji podnoszenia koszem nie powinna przekraczać 0,5 m/s.
-
Układ opuszczania ładunku w dźwignicy powinien mieć własny napęd – niedozwolona jest opcja swobodnego opadania ładunku pod wpływem grawitacji.
-
W sytuacji, gdy kosz będzie opuszczany niżej niż poziom podłoża albo gdy niemożliwa jest stała obserwacja kosza przez operatora, maszyna powinna mieć wówczas ogranicznik górnego i dolnego położenia haka.
-
Maszyna powinna posiadać sterowanie zapewniające łagodny ruch oraz rozwiązania ograniczające zarówno wszelkie szarpnięcia, jak i nagłe ustawienie dźwigni w pozycji „0”.
-
Urządzenia sterownicze muszą być umiejscowione tak, by niemożliwe było ich przypadkowe uruchomienie.
-
Hak dźwignicy powinien być zaopatrzony w zabezpieczenie przed wypadnięciem zawiesia z gardzieli.
Należy zapewnić możliwość posadowienia ładunku w bezpiecznym miejscu w sytuacji nagłego zaniku zasilania lub awarii układu sterowania.
Czy zestaw dźwignica + kosz wymaga dodatkowej zgody na eksploatację?
Jeśli dźwignica i kosz spełniają wszystkie stawiane im wymagania, również ich zestaw objęty jest określonymi warunkami technicznymi. Przede wszystkim – taki zestaw musi uzyskać zgodę UDT na wspólną eksploatację. Wiąże się to z przygotowaniem instrukcji eksploatacji zestawu, która musi być przedłożona do odpowiedniego Urzędu Dozoru Technicznego.
Instrukcja taka powinna zawierać informacje o użytych rozwiązaniach technicznych i organizacyjnych, które zapewnia bezpieczeństwo pracy w koszu w danym usytuowaniu.
Informacje, które muszą znaleźć się w instrukcji to m.in.:
-
Wymagania stawiane operatorowi, ludziom pracującym w koszu oraz kierującym pracami.Ustanowienie procedur pisemnych związanych z operacjami oraz zapoznania z nim wszystkich ich uczestników.
-
Wymóg każdorazowej kontroli kosza oraz dźwignicy przed użyciem zestawu.
-
Droga komunikacji pomiędzy operatorem a osobami przebywającymi w koszu.
-
Określenie warunków atmosferycznych, w jakim można używać kosza.
-
Określenie możliwych kolizji z innymi elementami obszaru prac oraz sposoby ich wyeliminowania.
-
Zasady sterowania dźwignicą przez operatora oraz zachowania się ludzi w koszu.
-
Zasady ewakuacji osób z kosza w sytuacji zaniku zasilania bądź awarii dźwignicy.